Wintervogels in de Zegenpolder

In 2017 is het landbouwkundige experiment in de Zegenpolder van start gegaan, onderdeel van het Buijtenland van Rhoon. Het doel is om hier ‘hoogwaardige akkernatuur’ te realiseren in combinatie met een rendabele vorm van akkerbouw. Het wordt ook wel natuurinclusieve landbouw genoemd. Simpel gezegd wil men weer leven in de brouwerij, met zeeën van kruiden tussen de gewassen, waar het gonst van de insecten en een oorverdovende vogelrijkdom.

Ook tijdens de winterperiode kunnen akkers een aantrekkelijk leefgebied bieden aan vogels. Denk aan de klassieke wintersfeer met pruttelende groepen veldleeuweriken, een klucht patrijzen en een wendbare blauwe kiekendief die het landschap afschuimt. Om de ontwikkeling van wintervogels in de Zegenpolder in beeld te brengen zijn regelmatige gebiedsdekkende tellingen uitgevoerd. Dankzij de hulp van leden van de Vogelwerkgroep IJsselmonde is het zelfs gelukt om iedere winter zo’n twintig tellingen te doen. In de praktijk kwam dat er op neer dat er vrijwel wekelijks werd geteld.

Tijdens de in totaal 81 tellingen turfden we maar liefst 46.897 vogels, verdeeld over 90 soorten. Naar aantal bestaat de top-10 uit nijlgans, grauwe gans, veldleeuwerik, spreeuw, vink, graspieper, kneu, wintertaling, meerkoet en kokmeeuw. Een flink deel van de soorten werd maar eenmalig gezien, waaronder dwaalgasten zoals grote pieper, geelgors, kleine rietgans en roodkeelpieper. In de middenmoot een bonte verzameling van allerlei watervogels, zangvogels, steltlopers en roofvogels. Naast vogels telden we ook 1488 hazen, 97 reeën, tien konijnen, een dwergmuis, een wezel en een huiskat. En wat is nu de conclusie van al die getallen? Dat ligt erg genuanceerd en wordt momenteel uitgewerkt. Sommige vogels zijn in aantal gedaald, andere juist sterk gestegen. Maar niets is duidelijker toegenomen dan het aantal vogelaars dat de polder bezoekt, en allerlei andere recreanten bovendien. De Zegenpolder is een aantrekkelijk gebied geworden voor vogels en mensen, dat staat als een paal boven water.

Soort	’17-’18	’18-’19	’19-’20	’20-’21	Soort	’17-’18	’18-’19	’19-’20	’20-’21
Dodaars	2	1			Stadsduif	125		3
Aalscholver	1	9	36	33	Holenduif	56	14	27	152
Grote Zilverreiger	10	12	7	19	Houtduif	606	71	229	43
Blauwe Reiger	120	96	80	63	Turkse Tortel	2		4
Knobbelzwaan	33	44	69	465	IJsvogel				6
Toendrarietgans	2				Groene Specht			3
Kleine Rietgans	1				Boomleeuwerik	10
Kolgans	3	2			Veldleeuwerik	1035	1939	1314	1251
Grauwe Gans	734	2145	1458	1274	Grote Pieper			1
Parkgans				1	Graspieper	116	820	254	882
Grote Canadese Gans	1	9	75	43	Roodkeelpieper			3
Brandgans			64		Waterpieper	66	87	90	90
Nijlgans	361	2696	1906	3146	Grote Gele Kwikstaart	1	10	10
Bergeend	1		4	8	Gele Kwikstaart	1
Smient		1		9	Witte Kwikstaart	20	18	64	82
Krakeend	100	185	65	608	Winterkoning	47	47	22	22
Wintertaling	1318	415	4	106	Heggenmus	3	1	1	11
Wilde Eend	377	224	143	307	Roodborst	16	8	49	38
Parkeend	38	23			Paapje			2
Slobeend	1	2		7	Roodborsttapuit	7	14	6	6
Tafeleend			1		Tapuit			2
Kuifeend	31	14	67	149	Merel	2		6	42
Blauwe Kiekendief		4	1	1	Kramsvogel	508	306	69	88
Havik	2	4			Zanglijster	19	37	86	59
Sperwer	4	3	2	5	Koperwiek	5		63	75
Buizerd	49	40	33	53	Grote Lijster	1	6
Torenvalk	21	17	15	23	Tjiftjaf		1	3	5
Smelleken		3			Fitis		1
Slechtvalk	4	2	6	10	Goudhaan	3
Fazant	81	88	164	121	Pimpelmees	4	2	14	11
Waterhoen	87	62	112	173	Koolmees	9	8	11
Meerkoet	149	238	95	977	Ekster	3	3	7	39
Kleine Plevier				4	Kauw	75	50	166	46
Bontbekplevier			1		Roek	2	6		3
Kievit	56	19	23	68	Zwarte Kraai	362	198	264	199
Bokje		2	6	6	Spreeuw	1763	1123	718	713
Watersnip	106	29	35	81	Huismus	42		4	50
Houtsnip				9	Ringmus	32	16		38
Wulp	2				Vink	274	1293	53	605
Witgat	1		35	45	Keep	5	75
Oeverloper			4	3	Groenling	7	182		138
Zwartkopmeeuw		2			Putter	5	104	27	427
Kokmeeuw	79	317	613	129	Kneu	361	391	288	866
Stormmeeuw	2	24	16	15	Geelgors	1
Kleine Mantelmeeuw	2		2		Rietgors	98	440	97	369