Wandeling Kasteel van Rhoon en Valckensteynse bos, route 7 km

Gepubliceerd 10 juni 2021
Aart van Dragt

Vandaag begeven we ons op het terrein van twee kastelen. De eerste is het Kasteel van Rhoon (1).
Het kasteel is gebouwd in 1432 en in de loop van de tijd aangepast. Het huidige kasteel is de opvolger van een kasteel wat in 1421 verloren is gegaan door de Sint-Elizabeth vloed. De Molendijk brak toen door, waarvan het wiel achterin het bos nog altijd stille getuige is. In 1971 werd het kasteel, dat na de oorlog door geldgebrek zwaar was verwaarloosd, opgeknapt door de Stichting Kasteel van Rhoon. Mede dankzij deze stichting is het kasteel bewaard gebleven en is het nog altijd in gebruik. Wij beginnen onze wandeling met een bezoek aan de kasteelgaarde (23 ha) waarvan het Zuid-Hollands Landschap de beheerder is.  Op oude structuren staat een veel jonger bos met in het voorjaar een aantrekkelijke ondergroei. De tuin, annex boomgaard, is zeker het bekijken waard. De ernaast liggende loofgang  is een aanrader om even door te lopen. Deze perenberceau verbindt de tuin met een beukenlaan die onderdeel uitmaakt van het park.   

Het Valckensteynse bos is 160 ha groot en in beheer bij Staatsbosbeheer. Het was compensatiebos voor de komst industrie zoals het Distripark. De oudste delen zijn in de jaren zeventig aangeplant.Deze delen bestaan hoofdzakelijk uit populieren en wilgen. Rond 2000 zijn nog aanzienlijke oppervlakten bij geplant met eiken en essen. Het bos wordt afgewisseld door brede watergangen en kleine meertjes, weilanden en boomgaarden.

Het bos is vernoemd naar Kasteel Valckenstein. 
De heer Nicolaas III van Putten en Strijen liet tussen 1304 en 1311 een groot kasteel bouwen dat verrees tussen de Poortugaalseweg, de Varleweg en de Slot Valkensteinsedijk in Poortugaal. Het was gelegen op een veilige, hoge plaats op de hoek van een eiland, waar de Maas en Merwede samen kwamen. In tijden van gevaar bood het een vluchtplaats voor allen die in de omgeving woonden.

Het kasteel bestond uit een indrukwekkende grote toren of donjon dat behoorde tot de grootste in Holland en besloeg een oppervlakte van 10 bij 18 meter. Met muren van minimaal twee meter dik.
Maar tegen de vuurkracht van de kanonnen waren ze in de 17e eeuw niet meer bestand en verloor het kasteel zijn betekenis. In de jaren 1826-1827 werd het kasteel afgebroken. We komen langs het stuk grond dat door de grachten was omsloten, er is nog een terreinverhoging te zien, waarin vermoedelijk nog oude fundamenten van het zo machtige slot verborgen liggen (2) .

Tijdens onze wandeling zien we veel (vage) rode stippen op de bomen. Plannen om te dunnen zijn telkens uitgesteld. De werkzaamheden staan nu voor 2022 gepland.
Waarom is dunnen nodig? Op een kale akker zijn heel veel jonge boompjes geplant op zo’n anderhalve meter afstand van elkaar. Bij elkaar zo’n 4000 boompjes per hectare (2 voetbalvelden). Om de bomen voldoende ruimte te geven om uit groeien moeten de plantvakken om de  7 – 10 jaar worden uitgedund. Daarbij blijven de mooiste bomen gespaard. Na vijftig jaar blijven er zo’n  tachtig bomen over.

Helaas zien we percelen met hoge en hele smalle stammen. Bomen die hebben gestreden met soortgenoten om het zonlicht. De strijd is in een remise geëindigd. De bomen zijn allemaal even hongerig en in slechte conditie.

In april is er onrust ontstaan omdat de wethouder van Albrandswaard in de nieuwe omgevingsvisie mogelijk wilde maken dat er woningbouw zal plaats vinden op de plaats van het Valckesteynse bos.
De raad wilde de visie niet in behandelen. Of het uitstel van Staatsbosbeheer hiermee te maken heeft is niet waarschijnlijk.

Kasteel-van-Rhoon-en-Valckensteinse-bos-7-kmDownload