Waar komt de naam “Huys ten Donck” vandaan?

Er zijn meerdere verklaringen voor de naam.

Aart van Dragt

Iedere Ridderkerker kent het statige Huys ten Donck. Het is een der laatste buitens dat in de omgeving van Rotterdam bewaard is gebleven. Rondom Rotterdam stonden in het verleden tientallen van dergelijke buitenplaatsen. Helaas zijn ze een voor een verdwenen: door havenaanleg, woningbouw, aanleg van grote wegen of gewoon omdat zo’n kostbaar bezit te duur werd.

 Over de oorsprong van deze naam bestaan verschillende verklaringen: De meest waarschijnlijke verklaring is dat naam afkomstig is van de eerste eigenaar. Dit was het klooster Sint Maartensdonck, dat op de donk bij Brandwijk in de Alblasserwaard lag. Het klooster verkreeg de grond (25 ha.) in ruil voor hulp die monniken boden bij de (tweede) inpoldering van de Riederwaard in 1441. De monniken bouwden op deze plaats een boerderij en verkochten deze in 1544 aan Arent Brouwer een rijke koopman uit Dordrecht. (In een akte van 26 april 1850 wordt de buitenplaats huize Sint Maartensdonk nog genoemd, ivm met de erfenis van de overleden eigenaar Otto Paulus Groeninx van Zoelen.)

Het vorige Huis ten Donck in 1711

 
Een andere verklaring is dat het huis gebouwd is op een oud rivierduin. Zo’n rivierduin wordt een donk genoemd. Verschillende rivierduinen in de Alblasserwaard liggen op één lijn met het Huys ten Donck.. Ook het dorp IJsselmonde is op zo’n donk gebouwd.

Bodemkundig onderzoek heeft uitgewezen, dat op de plek waar het huis is gebouwd, in het verre verleden een kreek heeft gelegen. Het veen was door een storm weggeslagen en de kreek werd in de loop der jaren opgevuld met grof rivierzand. Toen het veen na de inpoldering door ontwatering slonk, werd deze plek als een verhoging in het landschap zichtbaar. De bevolking die van deze oorzaak onkundig was, noemde in beginsel elke natuurlijke verhoging in het polderlandschap een donk. Dat is een plaats waarop men graag zijn huis bouwde omdat men door hoogte en de structuur van de bodem minder last had van wateroverlast en verzakkingen. Het is wellicht hier aan te danken dat het huis de eeuwen ongeschonden heeft doorstaan.

Het huis voor 1740

Het huis na 1746

Het park staat op een andere ondergrond. Deze is opgebouwd uiteen laag kalkhoudende kleigronden van ca. anderhalve meter bovenop op een ondergrond van veen. Verder van de rivier af neemt de hoeveelheid zand in de bodem toe (Zavel).

Zo komt u aan een wandelkaart voor het Donckse Bos

Lees hier alles over het park van de buitenplaats het Huys ten Donck en ook over de geschiedenis, het huis en zijn bewoners, de flora en de fauna:  https://www.natuurvereniging-ijsselmonde.nl/huis-ten-donck/