Een gewonde boom

Na een storm blijkt een dikke tak van de boom te zijn afgebroken.  De wond maakt de boom kwetsbaar. Het slechts dode cellen en afvalstoffen bevattende kernhout is komen bloot te liggen. Dit kernhout is toegankelijk schimmels, ziektekiemen en houtborende insecten. De boom kan alleen proberen de wond zo spoedig mogelijk te overgroeien. Op diverse plekken op de stam is te zien, dat de boom daar met andere wonden geheel of gedeeltelijk in is geslaagd. Aan een soort oogvormige tekening in de schors te zien dat hier een oude wond volledig dichtgegroeid. Elders op de stam is op meerdere plekken te zien dat de boom de wond heeft afgegrendeld en langzaam met “snelgroeiend” weefsel heeft ingekapseld.

Als de wond (te) groot is gaat dat soms niet snel genoegd. Ik verder kijk zie aan de stam een half overgroeide wond met in nog zichtbare kernhout allemaal kleine gaatjes, hier zijn de larven van houtborende insecten uitgevlogen. Bij een andere bijna dichtgegroeide wond is op de plaats van het kernhout een diep gat ontstaan. Door de stand van de wond is dit kernhout door inwateren weggerot. Iets hoger op de stam, in de kroon, zie ik een stomp van een te hoog afgezaagde dode tak. Het wondweefsel moet centimeters omhoog groeien om dit nog in te kapselen. Het dode hout is al aan het rotten. Daar kan een boom niets tegen doen. Schimmels veroorzaken rotting. We onderscheiden bruinrot en witrot, wat overigens niets over de kleur van het eventuele breukvlak zegt. Bij bruinrot wordt de cellulose afgebroken en verschijnen op opeens zwammen aan de boom. Bij bruinrot kan het voorkomen dat de boom opeens bij zijn wortel afbreekt. Bij witrot wordt in het hout de lignine (een soort bindmiddel) afgebroken en blijft er in hoofdzaak cellulose over. Omdat de sterkte afneemt kunnen bij witrot van boom opeens flinke takken afbreken De boom zal trachten zich te verweren door extra weefsel aan te maken. Het nieuwe weefsel ontstaan na de aantasting bevat afweermiddelen tegen de schimmelinfectie. Er ontstaat een race tegen de klok. De schimmelinfectie breekt het kernhout en daarmee het skelet af. De boom tracht snel nieuw hout te maken opdat dit stevig genoeg om de kracht van de wind te doorstaan. Dit kost veel energie en daarom is het van belang dat de boom in een goede conditie verkeerd om de aanval af te slaan. Komende zomer toch eens kijken hoe dicht bebladerd de kroon van de boom is, want ook dat zegt iets over zijn conditie en zijn kansen.