De Beeldentuin van Huys ten Donck

Aart van Dragt

In het park achter het Huys ten Donck bevindt zich een de formele tuin omgeven door een haag van Spaanse aak. Op deze plaats is op de plattegrond van het park uit 1781, vervaardigd door C.W. Maan en P. Harte, een boomgaard aangegeven. Maar op een kadasterkaart uit 1875 staan hier slingerpaadjes ingetekend. Het is echter niet bekend wanneer die tekening is vervaardigd. Vermoed wordt dat de Beeldentuin tussen 1900 en 1925 is aangelegd. Circa tien jaar geleden zijn op de hoeken van het grasperk, later tot blokken gesnoeide, taxussen geplant. De al bestaande border heeft een prachtig assortiment sterke planten gekregen.

In deze vierkante tuin zien we midden in een rond bloemperk, gevuld irissen, op een sokkel een groot standbeeld staan. Het toont twee menselijke gestalten die met elkaar in gevecht zijn. Het standbeeld dateert uit 1710 en is vervaardigd door de beeldhouwer Jan Peter Baurscheit de Oude (1669 – 1728). Het stelt een gebeurtenis uit de Griekse mythologie voor. Hier zien we de worsteling tussen twee Griekse godenzonen; Hercules en Antaeus. Hercules moest zijn twaalf beroemde opdrachten voor de koning uitvoeren. Op zijn zoektocht naar de Hesperiden blokkeerde in Libië de boosaardige reus Antheus hem de weg. Hercules was een zoon van Zeus maar Antheus was de zoon van de godin der aarde Gea en de god der zee Poseidon. Er ontstond een geweldig gevecht tussen beide half-goden. Zolang Antaeus de aarde (zijn moeder) aanraakte was hij onoverwinnelijk. De slimme Hercules tilde Antaeus tijdens de worsteling echter van de grond op en slaagde er in hem te wurgen. Aldus won het “goede” van het “slechte”.

Van dezelfde beeldhouwer zijn ook de twee prachtige witmarmeren tuinvazen  (1714) die op het gazon aan de achterzijde van Huys ten Donck staan. Dankzij Museum Boymans van Beuningen en het Mondriaanfonds staan deze tuinvazen al sinds 1993 in langdurige bruikleen op deze plaats.

Maar er is meer, want volgens sommige verhalen zou de architect Jan Peter van Baurscheit de Jonge (1699 -1768)  het huis hebben ontworpen. Na eerst evenals zijn vader als beeldhouwer te hebben gewerkt, ontwikkelde hij zich tot een bekend architect. Hij heeft in Nederland en Vlaanderen een hele reeks herenhuizen en enkele kastelen ontworpen. Vanaf 1741 was hij directeur en docent van de Antwerpse Acedemie. Of hij ook het ontwerp van het huidige Huys ten Donck (1746) heeft vervaardigd is niet met zekerheid vast te stellen omdat er helaas geen tekeningen van het huis bewaard zijn gebleven.

De beeldentuin is geen beeldentuin zonder het standbeeld van Hercules en Antaeus. Gelukkig kan het beeld het hele jaar buiten staan omdat beeld jaren geleden een bijzondere behandeling heeft ondergaan om bestand te zijn tegen alle weersinvloeden.

Zo komt u aan een wandelkaart voor het Donckse Bos

Lees hier alles over het park van het Huys ten Donck en ook over de geschiedenis, het huis en zijn bewoners, de flora en de fauna:  https://www.natuurvereniging-ijsselmonde.nl/huis-ten-donck/