Het standbeeld uit 1710

Aart van Dragt

In het park achter Het Huys ten Donck bevindt zich de formele tuin omgeven door een haag van Spaanse aak. Op deze plaats is op de plattegrond van het park uit 1781, vervaardigd door C.W. Maan en P. Harte, een boomgaard aangegeven. Maar op een kadasterkaart uit 1875 staan hier met een potlood slingerpaadjes ingetekend. Het is echter niet bekend wanneer die tekening vervaardigd werd en of er ook uitvoering aan gegeven is. Vermoed wordt dat de Beeldentuin tussen 1900 en 1925 is aangelegd. Na 2000 zijn op de hoeken van het grasperk, later tot blokken gesnoeide, taxussen geplant. De al bestaande border heeft toen een prachtig assortiment sterke planten gekregen.

In deze vierkante tuin zien we midden in een rond bloemperk, gevuld met irissen, op een sokkel een groot standbeeld staan. Het toont twee menselijke gestalten die met elkaar in gevecht zijn. Het standbeeld dateert uit 1710 en is vervaardigd door de beeldhouwer Jan Peter Bauerscheit (senior). Het stelt een gebeurtenis uit de Griekse mythologie voor. Hier zien we de worsteling tussen twee Griekse godenzonen; Hercules en Antaeus. Hercules moest zijn twaalf beroemde opdrachten voor de koning uitvoeren. Op zijn zoektocht naar de Hesperiden blokkeerde in Libië de boosaardige reus Antheus hem de weg. Hercules was een zoon van Zeus maar Antheus was de zoon van de godin der aarde Gea en de god der zee Poseidon. Er ontstond een geweldig gevecht tussen beide halfgoden. Zolang Antaeus de aarde (zijn moeder) aanraakte was hij onoverwinnelijk. De slimme Hercules tilde Antaeus tijdens de worsteling echter van de grond op en slaagde er in hem te wurgen. Aldus won het “goede” van het “slechte”.

Van de zelfde beeldhouwer zijn ook de twee prachtige tuinvazen die op het gazon aan de achterzijde van Huys ten Donck staan. Maar er is meer, want volgens sommige verhalen zou de zoon van Jan Peter; (J.P. Bauerscheit junior) het huis hebben ontworpen. Na eerst evenals zijn vader als beeldhouwer te hebben gewerkt, ontwikkelde hij zich tot een bekend architect. Hij heeft in Nederland en Vlaanderen een hele reeks herenhuizen en enkele kastelen ontworpen. Vanaf 1741 was hij directeur en docent van de Antwerpse Academie. Of hij ook het ontwerp van het huidige Huys ten Donck (1746) heeft vervaardigd is niet met zekerheid vast te stellen omdat er helaas geen tekeningen van het huis bewaard zijn gebleven.

De beeldentuin is geen beeldentuin zonder het standbeeld van Hercules en Antaeus. Gelukkig kan het beeld het hele jaar buiten staan omdat beeld jaren geleden een bijzondere behandeling heeft ondergaan om bestand te zijn tegen alle weersinvloeden. Wie goed zoekt vindt op de voet van het beeld een afbeelding van een gestileerde iris. Een plantaanwijzing van de beeldhouwer?

Zo komt u aan een wandelkaart voor het Donckse Bos