Perzisch ijzerhout (Parrotia persica)


Het is begin februari; een blokje om in Bolnes; Scheldeplein, Leklaan, Plantsoen Rijnsingel en via de Noordstraat terug. Heel veel bijzondere bomen. Ik tel zo’n twintig boomsoorten op een route van minder dan 1000 meter. Dat is een nieuwe soort per vijftig meter!

In de plantvakken op het Scheldeplein (3x) en in het plantsoen langs de Rijnsingel  (4x) in Bolnes zag ik zeven kleine bomen staan met opvallende bolronde knoppen.  Bij nadere beschouwing bleken het prachtige rode bloemen te zijn. Een jonge boom van de zelfde soort hing vol met  langwerpige bruine bladeren. Een voor mij onbekende soort! Thuis gekomen direct aan het puzzelen; boeken en internet gaven geen oplossing. Uiteindelijk maar de gemeente geraadpleegd.

Per omgaande kwam het antwoord. Het is Perzisch ijzerhout (Parrotia persica). In de toelichting las ik dat er in Ridderkerk 63 bomen van deze soort zijn geplant en nog eens 28 van de cultivar Parrotia persica ‘Vanessa’). Van beide kwam ik op boven genoemde route meerdere exemplaren tegen.

De plant is afkomstig uit Noord Iran en een deel van Turkmenistan. Het is een winterbloeier (feb/mrt) en het zou mij niet moeten hebben verrast dat die prachtige rode bloemen niet tot doel hebben om insecten te verleiden want daarvoor is het nu vaak te koud. Toch had ik niet verwacht dat het een windbestuiver is zoals de meeste in de winterbloeiende boomsoorten. De boom heeft geen nabije verwanten. Het is wel een familielid van de Hamamelis, de toverhazelaar, een struik die om zijn fraaie geel/oranje  bloei wijze in januari en februari  wordt aangeplant en ook nog van de Amberboom.

De succesvolle cultivar Parrotia persica ‘Vanessa , geselecteerd door een boomkweker uit Oudenbosch, wordt vaak als boom opgekweekt en heeft als bijzonderheid dat het blad een oranjerode gekleurde rand heeft en zoals de vleugel van de dagvlinder Atalanta (Vanessa atalanta) waar de cultivar naar is genoemd. 

De bladeren van het ijzerhout vallen twee keer per jaar op. In het voorjaar komen ze rood gerand uit de knop en krijgen daarna een glanzend groene kleur. Het Perzische ijzerhout heeft een prachtige gele, oranje en rode herfstkleur, die van eind augustus tot eind oktober opvalt. Hoewel geschikt geacht voor de kleine tuin kan de boom uiteindelijk een meter of tien hoog worden en de kroon mogelijk even breed als de boom hoog! Dat is wat ik ook niet verwacht had toen ik ze in het plantsoen zag staan.  Mogelijk omdat de bomen nog jong zijn. In 2013 werd de Parrotia persica door de boomkwekers uitgeroepen tot ‘boom van de toekomst’. 

Gepubliceerd 11 feb. 2021
Aart van Dragt