De Lindeboom staat centraal

Linden groeien sinds 7000 jaar in ons land. 
Ze was algemeen in bossen. Maar sinds 3000 voor Christus begon de neergang. 

Oorzaak misschien afkoeling klimaat, ze ging gepaard met de komst van beuk en de mens.  Ze heeft een voorkeur voor rijke grond waar akkers en weiden moesten komen.  Bossen werden afgebrand en gekapt. De kwaliteit van het hout is matig. De bast werd gebruikt voor touwwerk (vervangen door hennep en vlas).

De hartvormige bladeren werden gebruikt voor wintervoer (later gebruikte men hooi).  De bloesem van de lindeboom leverde honing (later kwamen er andere zoetstoffen).

De lindeboom werd geëerd. Volgens de Germanen  zetelde de  godin Freya in de linde. De godin van de vruchtbaarheid.  Later werd ze met de naam Marialinde vernoemd naar Maria, de moeder Gods.  Onder de linde kwam een kapelletje.
In de middeleeuwen kreeg de linde een plaats als sierboom. Ze markeerde een plek, een gebeurtenis. Ze beschaduwt een plein of omzoomt een laan op een buitenplaats.

De Hollandse linde is een Hollands kweekproduct (kruising zomer- en winterlinde), lukt niet in de natuur. Onbekend is hoe ze is ontstaan. Maar het was  in de  late middeleeuwen, zo’n 500 jaar geleden. Het is een gewild export artikel. De Hollandse linde kan zich niet vermeerderen.  Ze krijgt wel zaad maar dat sterft af. Vermeerderen gaat door afleggers of door stekken. Alle Hollandse linden in Nederland en Vlaanderen afkomstig uit 20 oerbomen.

Bij het ouder worden zijn linden vaak hol. Het generatievermogen van de linde maakt hem onsterfelijk.
In Samsbeek staat onze oudste linde en die is 8 meter in omtrek. Hoewel de boom door sommigen ouder wordt geschat, ligt de leeftijd waarschijnlijk tussen de 350 en 500 jaar, maar ze is hol.

Vroeger was de linde van Samsbeek in drie etages gesnoeid. De bovenste plaats stond voor God, de tweede voor de groten der aarde en de derde was voor het gewone volk. Belangrijke plakaten werden aan de  linde gespijkerd . Rechtszittingen werden er onder gehouden. De lindeboom nam een centrale plaats in de gemeenschap.

Van al het goede wat bomen geven is schaduw misschien wel het beste. Ze weren niet alleen de zon, maar produceren door water te verdampen werkelijk koelte. De schaduw van een linde is de prettigste in zijn  soort. Verkoeling met behoud van licht. Zoals gezegd, geven linden laat in het voorjaar overvloedig honing.  Daarom zijn ze populair bij imkers.  Maar dan zijn er ook bladluizen, die de sapstromen aftappen. Deze beestjes gaat het vooral om de eiwitten, de suikers laten ze grotendeels onverwerkt passeren. De honing druipt in heldere druppels neer (honingdauw) en er groeien vervolgens schimmels op die er een zwarte, kleverige massa van maken (roetdauw).  Mensen willen dat niet op hun auto of op hun meubilair. Dat is een klacht die vroeger nooit werd gehoord.

Nieuwigheid, de oude boom met haar prachtige hartvormige bladeren hoort de klacht glimlachend aan. Maar de kweker had het al aan zien komen en heeft inmiddels  lindebomen in zijn assortiment die deze bezwaren niet hebben.